Hướng dẫn cúng rằm Trung thu tháng 8 năm 2021 từ A - Z

Tết Trung thu không chỉ là ngày tết dành cho các em thiếu nhi mà còn của gia đình, là dịp để các con cháu đoàn tụ, quây quần bên nhau bên mâm cơm. Trong tâm thức của người Việt, tết Trung thu mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Vậy ý nghĩa đó là gì? Cách cúng rằm Trung thu tháng 8 như thế nào? Bàn thờ Nam Hải sẽ hướng dẫn cách cúng Trung thu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Hướng dẫn cách cúng rằm Trung thu 2021

Ý nghĩa của ngày tết Trung thu tháng 8

Theo quan niệm dân gian, ngày rằm tháng 8 (tết Trung thu) mang ý nghĩa rất đặc biệt:

• Thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc Việt.
• Cúng Trung thu tháng 8 hằng năm là dịp để con cháu ở xa về đoàn tụ bên gia đình, kể nhau nghe những câu chuyện về cuộc sống.
• Ngày tết Trung thu là dịp để người lớn thể hiện sự quan tâm đối với trẻ nhỏ bằng những món quà như đèn lồng, bánh kẹo,... để chúng vui chơi cùng bạn bè.
• Ngày rằm tháng 8 Âm lịch còn là dịp để các gia đình Việt giữ gìn nét văn hóa truyền thống mà ông cha đã tạo dựng nên từ bao đời nay, nhắc nhở con cháu phải biết ơn tổ tiên, cội nguồn.

Ngày tết Trung thu mang ý nghĩa rất đặc biệt đối với mỗi gia đình

Tết Trung thu 2021 đúng vào ngày nào?

Tết Trung thu diễn ra vào ngày 15 tháng 8 Âm lịch hằng năm. Năm 2021, tết Trung thu sẽ rơi đúng vào ngày thứ Ba, tức ngày 21/09/2021 (Dương lịch).

Đây là ngày mà các em nhỏ mong chờ nhất, bởi vì sẽ được người lớn tặng đồ chơi: lồng đèn, súng, trống,... và được đoàn tụ bên mâm cơm gia đình, quây quần dưới ánh trăng để phá cỗ.

Cúng rằm Trung thu vào thời gian nào?

Thông thường, ngày rằm tháng 8 các gia đình sẽ có truyền thống cùng nhau ngồi hàn huyên, tâm sự và phá cỗ sau khi tiến hành lễ cúng. Vì thế, họ thường tổ chức cúng rằm Trung thu vào đúng ngày 15. Nếu cúng vào buổi chiều thì lễ cúng phải hoàn thành trước 6 - 7 giờ tối. Nếu cúng vào buổi sáng thì cúng trước 9 - 10 giờ sáng.

Một số gia đình cúng vào ngày 14 tháng 8 Âm lịch cũng được. Quan trọng là lòng thành kính của các thành viên trong gia đình đối với ông bà, cha mẹ.

Mâm cúng Trung thu gồm những gì?

Mâm cúng Trung thu gồm những gì? Đây là câu hỏi được rất nhiều người thắc mắc.

Theo các chuyên gia văn hóa, truyền thống của người Việt ngày xưa không quá đặt nặng về mâm cúng rằm Trung thu. Tùy điều kiện kinh tế của mỗi gia đình mà chuẩn bị mâm cúng chay hoặc mặn đều được. Quan trọng là không thể thiếu mâm ngũ quả, bánh kẹo.

Mâm cúng Trung thu tùy theo điều kiện của mỗi gia đình

Dưới đây là những lễ vật cần chuẩn bị cho mâm cúng rằm Trung thu bao gồm mâm cúng gia tiên và mâm cỗ trông trăng.

Mâm cúng gia tiên

Mâm cúng gia tiên vào ngày rằm tháng 8 gồm các món như sau:

• Bánh, kẹo các loại.
• Bánh dẻo hoặc bánh Trung thu.
• Xôi.
• Trầu cau.
• Hoa tươi.
• Đĩa trái cây gồm 5 loại quả.
• Tiền, vàng, hương, đèn, nến.
• Rượu, trà, nước lọc (mỗi thứ 1 chén).
• Gạo và muối (mỗi thứ 1 đĩa).
• Các món mặn hoặc chay tùy theo mong muốn của mỗi gia đình.

Mâm cỗ trông trăng

Mâm cúng Trung thu này không cần đặt lên bàn thờ mà chỉ cần đặt lên chiếc bàn rộng ở trong nhà hoặc ngoài sân. Mâm cỗ trông trăng gồm:

• Nải chuối sứ hoặc chuối già chín.
• 1 Trái bưởi.
• 1 Quả hồng.
• 1 Quả na.
• 1 Quả lựu.
• Bánh dẻo hoặc bánh nướng Trung thu.
• Các loại trà như hoa sen, hoa nhài,... để thưởng thức với bánh.
• Các loại đồ chơi như đèn ông sao, đèn con thỏ, mặt nạ, trống,...

Lưu ý: Nên chọn các loại hoa quả có đủ 3 màu: vàng, xanh, đỏ để cân bằng âm, dương và tùy mỗi vùng miền sẽ chọn các loại trái cây khác nhau. Phần này chúng tôi sẽ chia sẻ thêm ngay dưới đây.

Cách bày mâm ngũ quả cho tết Trung thu

Mâm ngũ quả tượng trưng cho âm - dương ngũ hành, thể hiện sự đầy đủ, sung túc và bình an. Cho nên, khi bày mâm ngũ quả phải sắp xếp sao cho đẹp mắt, cân đối và hài hòa.

Mâm ngũ quả miền Bắc

Mâm ngũ quả cúng rằm Trung thu miền Bắc

Mâm ngũ quả miền Bắc gồm chuối, đào, hồng, bưởi, quýt. Có thể thay thế bưởi thành phật thủ và chọn thêm một số loại quả như táo xanh, ớt đỏ, quýt vàng.

Cách trang trí như sau: Đặt nải chuối ở vị trí chính giữa dĩa để làm đế, bên trên đặt một quả bưởi rồi xếp quýt, hồng, đào vào những chỗ còn trống sao cho cân đối, đẹp mắt. Khi bày mâm có thể xếp thêm trái cây có màu đỏ để mâm quả có đủ 3 màu: đỏ, xanh, vàng.

Mâm ngũ quả miền Trung

Mâm ngũ quả cúng rằm Trung thu miền Trung

Mâm ngũ quả miền Trung rất đơn giản, không quá cầu kỳ, có quả gì thì cúng quả nấy. Vào ngày cúng rằm Trung thu, bạn có thể chọn các loại quả như: đu đủ, chuối, mãng cầu, xoài, thanh long, táo, bưởi, dưa hấu,...

Cách trang trí như sau: Quả to, nặng thì đặt bên dưới, quả nhỏ thì đặt xen kẽ bên trên sao cho cân đối và hài hòa. Có thể trang trí thêm một vài bông cúc để làm nổi bật mâm ngũ quả.

Mâm ngũ quả miền Nam

Mâm ngũ quả cúng rằm Trung thu miền Nam

Mâm ngũ quả miền Nam thường được trang trí theo câu dân gian “Cầu - sung - dừa - đủ - xoài”. Những từ này ghép lại thành một câu ý nghĩa “cầu sung vừa đủ xài”. Bên cạnh đó, mâm ngũ quả miền Nam thường có thêm quả dưa hấu ruột đỏ tượng trưng cho may mắn, trái thơm tượng trưng cho con cháu đông vui, có nếp có tẻ.

Cách trang trí như sau: Đặt những quả to, nặng xung quanh dĩa, sau đó chọn quả có kích cỡ vừa, nhỏ đặt lên trên theo hình tháp.

Hướng dẫn cắt tỉa trái cây chưng mâm ngũ quả tết Trung thu đẹp

Nếu bạn khéo tay có thể cắt tỉa các loại trái cây như bưởi, dưa hấu, thanh long,.. thành những hình con vật, bông hoa đẹp để trang trí mâm ngũ quả cúng rằm Trung thu.

Cách làm con cá từ thanh long

Tạo hình con cá từ quả thanh long

Nguyên liệu chuẩn bị: 1 quả thanh long, 1 ít vỏ quả bưởi, 2 quả nho đen.

Cách làm:

• Dùng dao mũi nhọn để cắt phần đầu thanh long tạo thành miệng cá.
• Tỉa vỏ quả bưởi để làm vây cá. Sau đó, dùng tăm ghim chiếc vây lớn vào phần lưng của quả thanh long, 2 chiếc vây nhỏ đặt ở 2 bên.
• Dùng tăm ghim gắn vào quả nho rồi gắn trên phần đầu gần với miệng để tạo hình mắt con cá.

Cách làm con nhím từ quả nho

Tạo hình con nhím từ quả nho và lê

Nguyên liệu chuẩn bị: 1 chùm nho xanh hoặc đỏ, 1 quả lê, 1 quả nho đen và 1 quả việt quất.

Cách làm:

• Gọt một đầu quả lê để tạo thành phần đầu của con nhím (chỉ gọt ½ quả).
• Dùng tăm 1 đầu gắn các quả nho, đầu còn lại gắn lên phần thân quả lê chưa gọt vỏ.
• Ghim lên phần đầu quả lê 1 quả nho đen để làm mũi, ½ quả việt quất ở mỗi bên để làm mắt.

Cách làm con thỏ từ quả bưởi

Tạo hình con thỏ từ quả bưởi

Nguyên liệu: 1 quả bưởi, hạt nhãn, tăm.

Cách làm:

• Dùng bút lông vẽ khuôn mặt chú thỏ lên trên quả bưởi, sau đó dùng dao nhọn gọt 1 lớp vỏ bên ngoài để tạo khuôn mặt.
• Dùng dao nhọn lạng thêm lớp cùi mỏng, chừa lại phần giữa để tạo hình 2 chiếc răng nanh.
• Dùng dao nhọn khoét 2 lỗ tròn nhỏ tại vị trí mắt sao cho khi gắn 2 hạt nhãn vào sẽ tạo hình con mắt của chú thỏ.
• Tiếp tục dùng dao nhọn khoét ở vị trí mũi rồi gắn hạt nhãn to hơn vào.
• Dùng 6 tăm tre xiên qua xung quanh để tạo hình ria mép.
• Xoay mặt sau của quả bưởi, gọt lấy 2 miếng vỏ để tạo hình tai thỏ.
• Dùng dao tạo 2 khe hẹp nhỏ 2 bên phía trên phần đầu quả bưởi rồi gắn 2 miếng vỏ đó vào tạo thành tai thỏ.

Bạn có thể cắt tỉa hoa, khắc chữ trên vỏ quả dưa hấu như hình bên dưới để chưng mâm ngũ quả cúng rằm Trung thu.

Khắc chữ trên quả dưa hấu

Cắt tỉa hoa trên quả dưa hấu đẹp mắt

Bài cúng rằm Trung thu tháng 8 theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam

Sau khi chuẩn bị mâm ngũ quả đầy đủ để cúng rằm Trung thu, khi tiến hành thực hiện nghi thức cúng lễ, gia chủ sẽ đọc bài cúng theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam. Bài cúng có nội dung như sau:

Qua những thông tin chia sẻ về hướng dẫn cách cúng rằm Trung thu ngày 15 tháng 8 Âm lịch năm 2021, hy vọng bạn sẽ biết được cách cúng rằm Trung thu sao cho đúng, mang lại nhiều ý nghĩa nhất.

Tết Trung thu 2021 sắp đến gần, chúc bạn có một ngày tết đoàn viên thật ấm cúng, hạnh phúc bên gia đình!